Ruiny zamku położone od południa od osady, na prawym brzegu rzeki Drzewiczki. Drzewica była siedzibą rycerskiej rodziny Ciołków, którzy założyli miasto i zbudowali kościół. Zamek wzniósł w latach 1527-35 Maciej Drzewicki, arcybiskup gnieźnieński. W XVIII w. zamek stanowił własność Sołtyków, a potem Szaniawskich, którzy w końcu XVIII w. umieścili tu klasztor bernardynek. W 1814 roku został spalony. Zachowały się pełne mury zamkowe z ceglanymi szczytami. Zamek zbudowano z miejscowego piaskowca na regularnym planie prostokąta (37x43 m). na narożach stanęły cztery wieże kwadratowe ustawione skośnie do boków prostokąta. Wieża północno-wschodnia większa od pozostałych, wsparta od zewnątrz dwiema narożnymi skarpami, mieściła bramę z szerszym otworem wjazdowym dla konnych i węższą furtą. Zachowały się ślady zwodzonego mostu oraz kładki umożliwiające dostęp do zamku. Wnętrze dziedzińca zamykały od zachodu mury głównego budynku mieszkalnego z dwoma alkierzami po bokach od strony dziedzińca. W południowym znajdowała się na drugim piętrze kaplica. Z północnego alkierza pozostały tylko fundamenty. Główny budynek był jednotraktowy z czterema izbami na każdej kondygnacji, to znaczy w piwnicy, w przyziemiu i na dwóch piętrach. Budynek był niegdyś kryty dwoma równoległymi dwuspadowymi dachami i zwieńczony podwójnymi szczytami ceglanymi od strony południowej i północnej. Szczyty były rozdzielone wysokimi kominami, rozczłonkowane na tynkowane pola pionowym i poziomym laskowaniem ceglanym oraz zwieńczone trzema półkulami. Obramienia okienne miały wczesnorenesansowe formy. W części południowo-wschodniej dziedzińca stanął budynek przeznaczony zapewne dla dworu biskupiego, a po umieszczeniu na zamku klasztoru bernardynek przerobiony wewnątrz na kaplicę. Na zewnętrznym ryzalicie tego budynku, występującym poza mur wschodni, znajduje się pojedynczy szczyt nawiązujący w ogólnym układzie do szczytów głównego budynku, ale wsparty na wysuniętych wspornikach. System obronny zamku był ograniczony do strzelnic kluczowych umieszczonych w dolnych kondygnacjach narożnych wież oraz do strzelnic znajdujących się w murach obwodowych na poziomie ganku straży, biegnącego na południowym, północnym i częściowo na wschodnim odcinku murów. Niewątpliwie także elementy obronne były niewystarczające. Strzelnice w narożnych wieżach miały ograniczony zasięg ostrzału flankowego, strzelnice górne operowały wyłącznie ogniem czołowym. Wydaje się, że pozostałości wałów występujące poza fosą na południe od zamku mogły pierwotnie posiadać umocnienia w postaci częstokołów, stanowiących pierwszą linię obrony. Na wschód od zamku znajdowało się przedzamcze z murowanym jednotraktowym domem mieszkalnym. Główny wjazd do zamku prowadził z mostu przez przedzamcze i mosty przerzucone nad nawodnioną fosą zasilaną wówczas przez wodami Drzewiczki.
Ruiny zamku położone na terenie nizinnym, otoczone regularnym zarysem pierwotnej fosy. Zamek wzniósł w końcu XV wieku wojewoda łęczycki Wawrzyniec Sokołowski na siedzibę rycerską, przebudował w 1597 roku kardynał Andrzej Batory, a następnie w 1655 roku Jan Szczawiński, starosta łęczycki, którego herb Prawdzic zachował się dotąd na kartuszu. W XVIII w. zamek należał do Gajewskich, którzy obniżyli budynek mieszkalny o jedno piętro. Opuszczony po 1800 roku popadał z wolna w ruinę. Zamek był zbudowany z cegły, na planie prostokąta. Wjazd prowadził od południa przez most i wieżę bramną wysuniętą przed mury obwodowe. Według zachowanych pomiarów z początku XIX wieku był tu most zwodzony. Na dziedzińcu przy bramie znajdowały się budynki mieszkalne i usługowe, zapewne późniejsze. Właściwy dom mieszkalny będący siedzibą właścicieli zamykał dziedziniec od północy. Dom był zbudowany na planie prostokąta, jednotraktowy. Miał, jak można przypuszczać, piwnice, wysoki parter i dwa piętra. W murach obwodowych od dziedzińca znajdowały się przyziemne strzelnice. Prawdopodobnie pierwotne założenie składało się z obwodu murów, domu mieszkalnego oraz wieży i było otoczone fosą.
Zamek królewski położony na skarpie nadrzecznej w południowo-wschodnim narożu miasta lokacyjnego, w obrębie jego systemu obrony. Wsród mokradeł i rozlewisk w dolinie Bzury był gród książęcy o umocnieniach drewniano-ziemnych, użytkowany jeszcze na przełomie w. XIII i XIV. W 1331 roku Łęczyca została zniszczona przez Krzyżaków. Od 1357 roku ziemia łęczycka należała do Kazimierza Wielkiego, który według przekazów Jana z Czarnkowa i Długosza otoczył murami obronnymi miasto i zbudował murowany zamek zapewne w latach 1357-70. W ciągu XV wieku zamek niejednokrotnie był palony i odbudowywany, i w takim stanie dotrwał do początków XVI wieku. W latach 1563-65 zamek został przebudowany na siedzibę starostów królewskich; jak można przypuszczać, urządzenia obronne pozostały niezmienione. W latach 1655-56 zajęty przez Szwedów, był dwukrotnie oblegany i wreszcie zdobyty przez wojska polskie. W latach siedemdziesiątych XVIII wieku remontowano wieżę i budynki mieszkalne. Modernizację fortyfikacji miejskich rozpoczęły władze pruskie w latach 1793-95 przez wprowadzenie bastionów na czterech narożach. Jeden z bastionów stanął przed południowo-wschodnim narożem zamku, stąd też na planie z początku XIX w. figuruje jako „bastion zamkowy”. Ruina zamku zaczęła się w połowie XIX wieku, chociaż niektóre budynki były jeszcze użytkowane. Po II wojnie światowej zamek został zabezpieczony i częściowo odbudowany na siedzibę muzeum regionalnego. Ceglany zamek gotycki został wzniesiony na skarpie w południowo-wschodnim narożniku miasta. Był bezpośrednio związany z murami miejskimi, chociaż od miasta oddzielała go fosa widoczna na planach z początku XIX wieku. Na północ od miasta znajdowało się przedzamcze gospodarcze, zapewne pozbawione własnych umocnień. Zamek założony na niewysokim sztucznym nasypie ziemnym, na planie czworoboku z lekko załamaną ścianą południową, zajmował około 2800 m² powierzchni. Na narożu południowo-zachodnim była wysoka wieża na planie zbliżonym do kwadratu o boku około 10 m, w górnych kondygnacjach ośmioboczna. Trzy kondygnacje piwniczne służyły za więzienie dla szlachty. Wejście do wieży prowadziło z ganku na murach obwodowych, które dochodziły do 10 m wysokości. Nie znana jest liczba wyższych kondygnacji. Zwieńczenie wieży miało zapewne formę ceglanego stożka otoczonego u podstawy blankowaniem. Dojazd do zamku prowadził przez miasto, most zwodzony i bramę umieszczoną w zachodnim odcinku murów obwodowych. Przypuszczalnie głównym budynkiem mieszkalnym była trzykondygnacjowa wieża przy murze wschodnim, zbudowana z cegły, na planie kwadratu (15x15 m). W przyziemiu wieży zachował się podział na trzy pomieszczenia. Obok tej wieży stanowiącej mieszkanie królewskie istniał budynek zwany w XVI w. „sienią wielką”. W samym narożniku znajdował się dom zapewne dwukondygnacyjny, zwany „izbą wielką” w którym odbywały się zjazdy i sejmy. Przebudowa zamku w formach renesansowych miała miejsce w latach 1563-65 z inicjatywy Jana Lutomierskiego, jak informuje opis zawarty w lustracji z 1564 roku. Poza reperacją murów, zwieńczenia wieży oraz istniejących budynków mieszkalnych został również wzniesiony tzw. nowy dom w narożniku północno-wchodnim; obecnie mieści się w nim muzeum. Był to budynek jednotraktowy o trzech kondygnacjach i miał, częściowo zachowane, kamienne obramienia okien. Modernizacja zamku w końcu XVIII wieku ograniczyła się do usypania zewnętrznego narożnego bastionu, a więc tym samym została podkreślona jednolitość zespołu warownego składającego się z miasta i ściśle z nim związanego zamku.
Ruiny zamku królewskiego na lewym brzegu rzeki Prosny, na niewielkiej kępie wśród nadrzecznych mokradeł. Był tu gród założony w połowie XIII wieku przez Bolesława Pobożnego, księcia kaliskiego, usytuowany naprzeciw miasta lokowanego na prawym brzegu Prosny. W 1306 roku przyłączono do posiadłości Władysława Łokietka. Znajdowała się tu komora celna przy drodze prowadzącej z Wielunia na Oleśnicę i Wrocław, stąd też istniała konieczność obrony przeprawy przez Prosnę. W 1335 roku Kazimierz Wielki zobowiązał się wobec Jana Luksemburczyka, króla czeskiego do zburzenia grodu (czy też zamku), jednakże odbudował go, bowiem w 1347 roku wymieniane jest castrum w Bolesławcu. Budowę zamku przez Kazimierza Wielkiego poświadczają zarówno współczesny Janko z Czarnkowa jak i Długosz. W 1370 roku król Ludwik Węgierski nadał w lenno Bolesławiec wraz z innymi zamkami Władysławowi Opolczykowi. W 1396 roku Władysław Jagiełło odebrał zamek i przyłączył do królestwa. Zniszczony podczas drugiej wojny szwedzkiej, odbudowany w 1690 roku przez starostę Jana Radziejowskiego, zburzony ponownie przez Szwedów na początku XVIII w., po czym opuszczony. Zamek murowany założony na planie nieregularnego wieloboku zbliżonego do owalu, o powierzchni około 2000 m², opasany był murem ceglanym, z którego pozostały tylko dwa niewielkie fragmenty. Wewnątrz obwodu stanęła ceglana wieża ośmioboczna, mająca obecnie wysokość około 20 m ; w przyziemiu sklepiona kopulasto, na piętrze ma sklepienie ze śladami żebrowania. Ustawienie tej wieży jako elementu stojącego od strony zagrożenia nawiązuje do starszych układów przestrzennych.
Murowany zamek rycerski na niewielkiej skarpie otoczonej wałem. Został zbudowany w latach 1434-49 przez biskupa kujawskiego Władysława Oporowskiego. Po jego śmierci zamek objął brat, Piotr Oporowski. Po wymarciu Oporowskich w drugiej połowie XVII w. zamek przeszedł drogą kupna w 1718 roku w ręce Jana Sołłohuba. Do końca XVIII w. był własnością Sołłohubów, następnie Korzeniowskich, Pociejów i Oborskich. W 1837 roku przeszedł na własność rodziny Orsettich, w których rękach pozostawał aż do lat trzydziestych XX w. W latach 1837-44 dokonano gruntownej przebudowy i restauracji; z tego okresu pochodzą elementy architektury pseudogotyckiej. Po wojnie zostały przeprowadzone prace konserwatorskie połączone z badaniami. Nastąpiła wtedy renowacja wnętrza i odtworzenie drewnianego ganku. Zamek położony na wyspie otoczonej wodą jest zbudowany z cegły, na planie wieloboku z tendencją do regularnego układu. Zajmuje powierzchnię 900 m² Wjazd do zamku prowadzi od strony zachodniej przez most i bramę; obok trzykondygnacjowej podpiwniczonej wieży na planie prostokąta. Od strony południowej zamyka dziedziniec dwukondygnacjowy budynek mieszkalny, a od wschodu i północy mur z chodnikiem straży zwieńczony blankami. Od wschodu jest dostawiona półokrągła baszta z kaplicą na piętrze.
Zamek biskupi na lewym, niskim brzegu Warty, naprzeciwko miasta książęcego leżącego na prawym brzegu rzeki, położony na niewielkim sztucznym wzniesieniu wśród łąk i dawnych zalewisk starorzecza. Uniejów jest wzmiankowany po raz pierwszy jako własność arcybiskupów gnieźnieńskich w bulli z roku 1136. Znajdował się wówczas na terenie kasztelanii spycimierskiej. Po zniszczeniu i spaleniu osiedla przez Krzyżaków we wrześniu 1331 roku, nastąpiła lokacja miasta i zapewne niedługo potem za rządów arcybiskupa Jarosława Bogorii Skotnickiego zaczęto wznosić murowany zamek. Budowę ukończono jakoby przed 1350 rokiem. W drugiej połowie XIV i XV w. trwała rozbudowa, podczas której wzniesiono mury obwodowe. Dalsze przebudowy miały miejsce w roku 1534, a także za czasów arcybiskupa Jana Wężyka w roku 1638 i Macieja Łubieńskiego w roku 1645. W 1796 roku rząd pruski odebrał zamek arcybiskupom. W pierwszej połowie XIX w. kolejny właściciel, hrabia Toll, około roku 1848 przebudował zamek na pałac i otoczył parkiem. Zamek w Uniejowie należy do nielicznych budowli w Polsce, które zawsze były użytkowane i zamieszkane. W wyniku badań przeprowadzonych w 1956 roku można odtworzyć układ przestrzenny pierwotnego zamku z pierwszej połowy XIV w. oraz wyodrębnienie niektórych faz rozbudowy i przebudowy. Zamek został założony na planie nieregularnym zbliżonym do prostokąta, ustawiony na osi wschód-zachód, z lekkim załamaniem od wschodu. W załamaniu stanęła cylindryczna wieża ceglana o średnicy 9 m i wysokości 25 m. Dostęp do niej prowadził z ganku straży na murach, na wysokości 12,6 m nad poziomem pierwszego pierwotnego dziedzińca. Od strony zachodniej obwód zamykał dom mieszkalny. Wjazd na dziedziniec prowadził przez bramę w murze południowym. Zamek zajmował powierzchnię niewiele ponad 700 m². Dom mieszkalny na planie prostokąta (10,5x23 m) był jednotraktowy o podziale na dwa pomieszczenia, podpiwniczony i zapewne dwukondygnacjowy. Zewnętrzne schody prowadziły z dziedzińca na wysunięty na zewnątrz i wsparty skarpami piętrowy przedsionek, którego fundamenty zostały odsłonięte. Prawdopodobnie na zewnątrz wszystkich murów obwodowych zostały wprowadzone umocnienia, być może w pierwszej fazie w formie palisad oraz fosy. W takim układzie wydaje się możliwe istnienie specjalnego umocnienia w postaci przedbramia, może wzniesionego jeszcze w XIV w. Prawdopodobnie na przełomie w. XIV i XV te umocnienia zostały zastąpione murem obwodowym niższym od muru otaczającego pierwotny zamek. Tylko odcinki północny i częściowo wschodni zbudowano w XVI w. W ten sposób powstały otaczające zamek międzymurza o szerokości około 6,5 m. Na narożach zachodnich w międzymurzu stanęły zapewne w XV w. czworoboczne baszty, które miały na wysokości około 7 m od poziomu dziedzińca ganki straży ze strzelnicami, umieszczone w grubości murów. Od wewnątrz występują w obydwu basztach ślady arkadowań wewnętrznych podtrzymujących rozszerzony mur, w którym znajdowały się te ganki. Prawdopodobnie na początku XVI w. została nadbudowana wielka wieża strażnicza. Do najwyższych kondygnacji prowadziły kręcone schody w grubości muru od strony dziedzińca. Na pierwszej i na najwyższej kondygnacji umieszczono strzelnice przystosowane do broni palnej. Wieża poza funkcją strażniczą otrzymała więc nową funkcję – obrony z góry najbliższego przedpola. Rozbudowy w XVI i XVII w. wprowadziły nowe skrzydło od strony południowej i obejmujące także średniowieczny budynek bramny. Również i północne międzymurze częściowo zabudowano.
